English 
Deutsch “Yabancı” Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişi olarak tanımlanmaktadır. Deport işlemi ise, bir yabancı hakkında sınır dışı etme kararı verilerek o kişinin ülkeden gönderilmesidir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda sayılan hallerin bulunması halinde, Türkiye’de bulunan yabancı ülkeden çıkarılarak söz konusu kişinin belli bir süreliğine Türkiye’ye giriş yapması yasaklanmaktadır.
Sınır Dışı Edilme Sebepleri
Yabancılar, Türkiye’ye giriş yaptıktan sonra kendilerine tanınan yasal süre içerisinde Türkiye’de kalma hakkına sahiptirler. Ancak bu sürenin aşılması durumunda veya kalma süresi içerisinde kişinin hukuka aykırı hareket etmesi durumunda ilgili Kanun gereği yabancılar sınır dışı edilmektedirler. Yabancıların sınır dışı edilme sebepleri ilgili Kanun’un 54. maddesinde sayılmaktadır. Bunlar;
- Türk Ceza Kanunu’nu kapsamında, haklarında iki yıl veya daha uzun süreli hapis cezası uygulanan yabancılar,
- Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar,
- Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar,
- Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar,
- Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar,
- Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler,
- İkamet izinleri iptal edilenler,
- İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler,
- Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler,
- Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler,
- Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler,
- Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar,
- İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar,
- Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler hakkında sınır dışı edilme işlemi uygulanabilmektedir.
Yukarıda sayılan hallerden bir veya birden fazlasının varlığı halinde yabancı hakkında değerlendirme yapılarak sınır dışı etme işlemi uygulanır. Ancak bu işlem ile birlikte, kişi hakkında değerlendirme yapılarak Türkiye’ye tekrar ne kadar süre içerisinde giriş yapabileceği de belirlenmektedir. Yabancının tekrar Türkiye’ye giriş yapabilme süresi yukarıda sayılan hallerin varlığına göre değişiklik göstermektedir.
Sınır dışı edilecek yabancı hakkında kararı ise İl Göç İdareleri veya valilikler almaktadır.
Sınır Dışı Edilme Kararına Karşı Neler Yapılabilir ?
Verilen sınır dışı kararına karşı başvurulabilecek bazı yollar bulunmaktadır.
Bunlardan ilki yabancının meşruhatlı vize (Vize etiketlerinin amaç bölümünde tedavi, aile birleşimi, eğitim, çalışma, resmi görev, turizm gibi ifadelerin yer aldığı vizelere meşruhatlı vize denilmektedir.)almış olması ikincisi ise bu karara karşı yargı yoluna giderek idare mahkemelerine başvurmasıdır.
1. Yabancı; çalışma amaçlı, eğitim veya araştırma amaçlı, evlilik veya tedavi nedeni ile meşruhatlı vize alarak ülkeye giriş yasağı süresi dolmadan da Türkiye’ye giriş yapabilmektedir. Ancak ülkeye giriş yapabilmek amacı ile çoğu zaman yabancıların bu yolu kullanmaya çalışması sebebi ile ilgililer tarafından yabancı hakkında oldukça kapsamlı bir araştırma yapılmaktadır. Dolayısı ile bu yola başvuracak yabancının belgelerle birlikte giriş amacını ispatlaması gerekmektedir.
2. Yabancının sınır dışı edilme kararına karşı başvurabileceği diğer yol ise idare mahkemelerine başvurmasıdır. Sınır dışı edilme kararı, gerekçeleri ile birlikte hakkında karar alınan yabancıya ya da yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilmektedir. Yabancının, tebliğ edilen bu karara karşı 7 gün içerisinde idare mahkemesine başvurarak karara itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Bu başvuru yabancı tarafından, yasal temsilcisi tarafından ya da avukatı tarafından yapılabilmektedir. Mahkemeye başvuran kişinin, kendisi hakkında sınır dışı edilme kararı veren makama da yaptığı başvuruyu bildirmesi gerekmektedir. Yabancının rızası saklı kalmak kaydı ile, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması halinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancının sınır dışı edilemeyeceği Kanun’un 53. Maddesinin 3. Fıkrasında açıkça belirtilmiştir. Mahkeme, yapılan başvuru için en geç 15 gün içinde karar vermektedir. Mahkeme tarafından verilen bu karar kesin bir karardır.
Sınır Dışı Edilme Süreci Nasıl İşlemektedir ?
Hakkında sınır dışı edilme kararı verilmiş yabancı uyruklu kişi; kaçma ve kaybolma riski taşımıyorsa, Türkiye’ye yasal giriş veya çıkış kurallarını ihlal etmiyorsa, sahte belge kullanmıyorsa, asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışmıyorsa, kamu düzeni veya kamu sağlığı açısından bir tehdit oluşturmuyorsa kendisine Türkiye’yi terk etmesi için en az 15 gün olmakla birlikte 30 güne kadar süre tanınmaktadır. Çıkış yapması için süre tanınan yabancıya “Çıkış İzin Belgesi” verilerek Türkiye’yi terk etmesi beklenmektedir.
Hakkında sınır dışı edilme kararı verilen yabancının, kolluk tarafından yakalanması halinde ise kişi hakkında karar verilmesi için valiliğe durum bildirilmektedir. Valiliğin vereceği karara göre kişinin sınır dışı edilip edilmeyeceği kesinleşmektedir. Hakkında sınır dışı edileceği kararı kesinleşen yabancı;
- Kaybolma veya kaçma riski taşıyorsa,
- Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal ediyorsa,
- Sahte ya da asılsız belge kullanıyorsa,
- Kabul edilebilir bir mazereti olmadan Türkiye’den çıkması için tanınan süre içerisinde çıkış yapmıyorsa,
- Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturuyorsa valilik tarafından kişi hakkında idari gözetim kararı alınmaktadır.
Yabancı hakkında idari gözetim kararı alınması sonucunda kişi, Geri Gönderme Merkezi’ne götürülmektedir. Geri Gönderme Merkezi’ndeki idari gözetim süresi 6 ayı geçmemekle birlikte bazı hallerde bu süre en fazla 6 ay daha olacak şekilde uzatılmaktadır. Yabancı hakkında verilen idari gözetim kararı, bu sürenin uzatılması kararı ve her ay yabancı ile ilgili yapılan değerlendirme sonuçları; yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilmektedir.
Geri Gönderme Merkezindeki İdari Gözetim Kararına İtiraz Nasıl Yapılır?
İdari gözetim altına alınma kararına karşı itiraz yolu açık olmakla birlikte verilen karara karşı ilgili kişi sulh ceza mahkemesine başvurarak karara itiraz edebilir. Ancak yapılan başvuru idari gözetimi durdurmamaktadır. Sulh ceza hakimi, 5 gün içerisinde yapılan başvuruyu sonuçlandırmaktadır. Sulh ceza hakiminin verdiği karar kesindir. Ancak, idari gözetim altına alınan yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı idari gözetim şartlarının değiştiğini veya ortadan kalktığını ileri sürerek tekrar sulh ceza hakimliğine başvurabilmektedir.
Vize İhlal Cezası
Yabancı uyruklu bir kişinin, yukarıda sayılan ve Kanun’da açıkça belirtilen ihlallerden birini yapması sonucunda kişiye ihlal cezası da verilmektedir. Kişinin çalışma izni olmadan çalışması, ikamet izin süresini doldurmasına rağmen Türkiye’de kalmaya devam etmesi en sık karşılaşılan ihlallerin başında gelmektedir. İkamet izni biten yabancı bu süreyi uzatmak veya yeniletmek için başvuruda bulunmalıdır. Eğer kişi bu başvuruyu yapmadan Türkiye’de kalmaya devam etmiş ise, ülkeden çıkarken kaçak olarak kaldığı süreye karşılık kendisine ceza yazılmaktadır. Yabancı kişinin yazılan cezayı ödemeyerek Türkiye’den ayrılması durumunda ise kişi hakkında 5 yıllık sınır dışı edilme kararı verilmektedir.
Eğer yabancı kişi;
- Kendisine yazılan bu para cezasını öderse,
- Türkiye’den çıktıktan sonra, 10 gün içerisinde ikamet iznine başvuru yapacağına dair bir taahhütnamede bulunursa,
- Para cezasını ödedikten sonra Türkiye’den çıkış ve Türkiye’ye tekrar giriş yaparsa,
- Türkiye’ye giriş yaptıktan sonra 10 gün içinde “Oturma İznine” başvuru yaparsa hakkında sınır dışı işlemi uygulanmaz.
Vize İhlal Cezasını Nereden Öğrenebilirim ?
İhlalde bulunan yabancı, havaalanlarında bulunan vize ihlal ofisine giderek cezasını öğrenebilmekte ve burada ödeme yapabilmektedir. Eğer yabancı kişi, Türkiye’den çıkış yaparken cezasını öderse ve 10 gün içerisinde ikamet izni için başvuru yapacağını taahhüt eder ise, isterse çıkışından bir gün sonra isterse de daha sonra Türkiye’ye giriş yapabilmektedir.
