Boşanma davası, evlilik birliğinin mahkemenin boşanma kararıyla sona erdirilmesi için açılan bir dava türüdür. Boşanma davaları, anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davası olmak üzere iki farklı şekilde açılabilir. Bu yazımızda çekişmeli boşanma davasına yer verecek olup diğer yazımızdan tek celse de biten anlaşmalı boşanma davası hakkında bilgilere erişebilirsiniz.

Her iki tür boşanma davası da Aile Mahkemesi’nde açılmaktadır. Boşanmak isteyen taraflardan biri iki nüsha dava dilekçesi, varsa eklemek istediği belgeleri ve nüfus cüzdan fotokopisini ekleyerek Aile Mahkemesi’nde boşanma davası açabilir. Bunların yanında davayı açarken belli başlı harçlar ve avanslar yatırmak gerekecektir. Dava açarken başvuru harcı ile peşin harç yatırılmalı, bunun yanında gider avansı da eklenmelidir. Gider avansı, dosyada müzekkere ya da dilekçe için tebligat masrafları için kullanılmaktadır. Fakat çekişmeli boşanma davaları uzun ve meşakkatli davalar olduğundan mutlaka uzman bir avukat vasıtasıyla işlemlerinizi yürütmenizi tavsiye etmekteyiz. Aksi hallerde kişilerin ileride doğacak hak kayıpları yaşamaları muhtemeldir.

Çekişmeli boşanmayı özetle tanımlamamız gerekirse; boşanmak isteyen tarafların ‘nafaka’, ‘maddi manevi tazminat’, müşterek çocuk varsa velayet konularında anlaşamadıkları hallerde çözüme varılması için açılmış olan davadır. Sadece iki tarafın boşanmak istediği durumlarda değil, bir tarafın boşanmak istediği, diğer tarafın boşanmak istemediği durumlardaki boşanma davası çekişmeliye dönüşmektedir.

Boşanma sebepleri genel ve özel olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Genel boşanma sebepleri, evlilik birliğinin temelden sarsılmasıdır. Halk tarafından bilinen tabiri ise şiddetli geçimsizliktir. Evlilik birliğinin temelden sarsılmasında, davacı evliliğin taraflar için çekilmez olduğunu, davalının evliliğin sona ermesinde kusurlu olduğunu ispatlamakla mükelleftir.

Genel boşanma sebebinde genel olarak evlilik birliğini temelden sarsacak durumun, taraflar arasında var ise kültür farklılığının, evlilikten gelen sorumlulukların yerine getirilmediğinin kanıtlanması gerekmektedir.

Çekişmeli boşanma davasında dava sebebi olarak gösterilebilecek genel boşanma sebeplerine bazı örnekler şunlardır:

• Güven sarsıcı davranışlar (örneğin, bir eşin gece yarısı sık sık karşı cinsten bir kişiyle telefon görüşmesi yapması)
• Cinsel ilişkiden kaçınma,
• Eşi doğal olmayan yoldan cinsel birleşmeye zorlama,
• Eşlerin aile bireylerine kötü davranması ve hakaret etmesi,
• Aşırı borçlanma sebebi ile icra takibine maruz kalma,
• Eşini sevmediğini beyan etme,
• Eşinin bağımsız konut isteğine duyarsız kalma,
• Eşin ev işlerini yapmaktan kaçınması,
• Eşlerin çocuklarının bakımı, eğitimi vs. ilgilenmemesi,
• Evlilik sırlarının başkalarına anlatılması.

Genel boşanma sebebinde karşı tarafın kusurunu, özel boşanma sebebinde ise sunulan boşanma sebebini ispatlamak zorundadır.

Özel boşanma sebepleri ise kanunda madde madde sayılmıştır;

• -Zina
• -Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Nedenleri ile Boşanma Davası
• -Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebepleri ile Boşanma Davası
• -Terk Sebebiyle Boşanma Davası
• -Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası

 

Çekişmeli boşanma davasında sadece boşanma sebepleri değil, boşanmada hangi tarafın daha kusurlu olduğu, maddi ve manevi tazminat, nafaka, velayet, ev eşyalarının paylaşımı vb. gibi konularda çekişmenin yaşandığı bir dava türüdür. Mal paylaşımından kaynaklanan katılma alacağı veya katkı payı alacağı davaları ise ayrı bir mal paylaşımı davası şeklinde açılmalıdır.

Çekişmeli boşanma davası açan davacı, davalı taraftan daha fazla kusurlu ise boşanma davası reddedilir. Az kusurlu eş, boşanmaya karşı çıkarsa boşanma kararı verilemez.

 

Çekişmeli Boşanma Davasında İspat ve Deliller Olarak Neleri Sunabiliriz ?

Çekişmeli boşanma davasında boşanma sebebi olarak gösterilen olaylar her somut olayın özelliklerine göre çeşitli delil araçlarıyla ispatlanabilir. Çekişmeli boşanma davasında delil araçları şunlardır:

• SMS
• Fotoğraflar
• Instagram, Twitter, Facebook gibi sosyal medya paylaşımları ve mesajları
• Otel kayıtları
• Kamera görüntüleri
• Whatsapp konuşmaları
• Notlar, yazışmalar
• Tanık ifadeleri
• Bilirkişi incelemesi
• Mahkeme ilamı
• Ekonomik ve sosyal durum araştırması
• Kolluk araştırması
• Banka ya da kredi kayıtları
• Başkaca mahkeme dosyaları
• Pasaport giriş çıkış kayıtları
• Çekişmeli boşanma davasına esas teşkil eden olayları ispatlamak amacıyla usulüne uygun alınmış ses veya görüntü kaydı,

• Açılmış bir ceza davası dosyası da çekişmeli boşanma davasında delil olarak gösterilebilir

 

 

Zina (aldatma) sebebine dayalı çekişmeli boşanma davalarında ise, Yargıtay tarafından ayrıca şu kriterler belirlenmiştir:

• Kadın veya erkeğin yalnızken ortak konuta karşı cinsten birini alması zinanın varlığına işaret eder.
• Eşlerden birinin karşı cinsten biriyle düzenli bir şekilde gece-gündüz telefonda görüşmesi zinanın varlığına işaret eder.
• Eşlerden biri evlilik dışı ilişkiye girdiği başka bir kişiden çocuk sahibi olduğu takdirde zina (aldatma) olgusu ispatlanmış olur.

 

 

 

Boşanma Davaları Ne Kadar Sürmektedir ?

 

Anlaşmalı boşanma davası tek celsede sona erer; davanın karara bağlanması ortalama olarak 1 ay ile 4 ay arasında sürer.

 

Çekişmeli boşanma davası, davanın niteliğine göre dava süresinin uzadığı veya kısaldığı bir dava türüdür. Çekişmeli boşanma davası; usulüne uygun tebligat yapılması, ön inceleme duruşması, inceleme duruşmaları ve karar duruşması olmak üzere pek çok aşamadan oluşmaktadır. Ayrıca davada dinlenecek tanık sayısı, tanıkların bulundukları yer, ilk davete icabet edip etmemeleri, başka kurumlardan istenen evrakların süresinde gelip gelmemesi ve varsa tarafların diğer araştırma işlemleri çekişmeli boşanma davasının ne kadar süreceğini belirler. Ortalama olarak çekişmeli boşanma davası 1 yıl – 3 yıl arasında sonuçlanmaktadır.

 

Tarafların Boşanma Davalarında Duruşmaya Katılması Gerekir mi?

 

Kural olarak tarafların vekalet verdiği bir avukat varsa, tarafların duruşmaya katılma zorunluluğu bulunmamaktadır. Fakat, anlaşmalı boşanma davasında taraflar kısa sürede boşanmak istiyorsa her iki tarafın duruşmada hazır olması şarttır. Hakim, her iki tarafı dinleyerek boşanma talebinin özgür iradeye dayalı olup olmadığını kontrol etmek zorundadır.

 

Çekişmeli boşanma davası, ispat açısından bir tartışma sürecinin yürütüldüğü bir dava türüdür. Taraflar iddialarını dilekçelerle ileri sürüp iddiaların delillerini karşılıklı hakim önünde tartışırlar. İspat ve velayet, nafaka, tazminat vb. diğer çekişmeli hususlarda karşılıklı bir tartışmanın yürütüldüğü çekişmeli boşanma davası bir avukat vasıtasıyla takip edildiğinde tarafların duruşmaya bizzat katılma zorunluluğu yoktur. Çekişmeli boşanma davasında tarafları temsilen avukatları beyanda bulunabilir veya delilleri tartışabilir.

 

Boşanma davası ister çekişmeli isterse anlaşmalı olsun, avukat tutmayan taraf, gerek dilekçelerin karşılıklı verilmesi ve delillerin ileri sürülmesi aşamasında gerekse duruşma aşamasında yargılamaya bizzat katılarak kendisini savunmalıdır.

 

Boşanma Davasında Davacı veya Davalı Duruşmaya Katılmazsa Ne Olur?

Davacı taraf, duruşmaya katılmaz ve duruşmada kendisini bir avukat ile de temsil ettirmezse, açmış olduğu boşanma davası müracaata bırakılır. Yani, dava 3 ay içinde yenileninceye kadar işlemden kaldırılır. Dava, 3 ay içinde yenilendiği takdirde, kaldığı yerden devam eder. İşlemden kaldırıldıktan sonra 3 ay içinde yenilenmeyen dava açılmamış kabul edilir.

Davalı taraf, duruşmaya gelmezse ve duruşmada kendisini bir avukat ile temsil ettirmezse, dava yokluğunda görülmeye devam edilir. Davalı, yokluğunda yapılan işlemlere itiraz hakkını kaybeder.

Eşlerden Biri Boşanmak İstemiyorsa Davanın Sonucu Ne Olur?

Boşanma davasında genellikle iki taraf da diğer tarafın kusurunu ispatlayarak davanın kendi lehine sonuçlanmasını sağlamaya çalışır. Ancak bazen eşlerden biri boşanmak istemeyebilir. Bu durumda boşanma davasını açan eş, karşı taraf boşanmak istemese bile davasını ispatlayarak boşanabilir. Boşanmak isteyen eş dava dilekçesindeki olayları ispatlamak için tanık dinletebilir veya başkaca belge ve delili varsa mahkemeye sunabilir.

Boşanmak istemeyen eş, boşanma davasına neden olan olaylarda hiçbir kusuru olmadığını ispatladığı takdirde boşanma davası reddedilir. Yani, boşanmak istemeyen eşin kusuru kanıtlanamadığı takdirde mahkemenin boşanma kararı vermesi mümkün değildir.

Çekişmeli Boşanma Davasını Hakim Reddederse Ne Olur?

Hakimin bu aşamada vermiş olduğu karar nihai bir karar olmadığından üst mahkemeye başvurma hakkı vardır. Davayı açan tarafın açmış olduğu boşanma davası hakim tarafından reddedilirse bu kararın bozulması için bir üst mahkemeye başvurulmalıdır.

Boşanma davalarında, yerel mahkemenin vermiş olduğu karara itiraz mercii Bölge Adliye Mahkemeleridir. Önemli olan bir durum da mahkemenin vermiş olduğu karara davalı tarafın da itiraz etme hakkı vardır. Hakim tarafından verilen karar, davalı tarafın karardan memnun olmaması ve bozulması için kanun yoluna başvurabilir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Maddi ve Manevi Tazminat

Çekişmeli boşanma davası ile birlikte mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir.

Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.

Boşanmada maddi ve manevi tazminat davası, boşanma davası ile birlikte açılmamış ise, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde ayrı bir dava şeklinde de açılabilir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Velayet

Çekişmeli boşanma davasında çocuğun velayetinin hangi eşe verileceği çocuğun “üstün yararı” dikkate alınarak belirlenir. Velayet kendisinde olmayan eşin ise çocukla mahkemenin belirlediği belli periyotlarla kişisel ilişki kurmasına izin verilir.

Mahkeme, belli yaşın üstündeki çocukların velayetini düzenlerken çocuğu dinlemeli ve velayet konusundaki görüşünü sormalıdır. Yargıtay uygulamasına göre çocuğun idrak yaşı, 8 yaş veya üstüdür. 8 yaş veya bu yaşın üzerinde olan çocukların görüşü alınmadan velayetin düzenlenmesi, değiştirilmesi veya kaldırılması mümkün değildir.

Boşanma Davasında Nafaka

Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Bu nafakaya “yoksulluk nafakası” denilmektedir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.

İştirak nafakası, velayeti kendisine verilmeyen eş aleyhine, ergin olmayan çocuk lehine herhangi bir talep olmaksızın da hakim tarafından hükmedilen nafaka türüdür. Bu nafaka türünde eşlerin kusur durumunun hiçbir önemi yoktur. Bu nafaka türündeki amaç ergin olmayan çocuğun yetiştirilmesi, sağlık barınma, eğitim vs. giderlerine velayet kendisine verilmeyen eşin mali gücü oranında katılmasını sağlamaktır. (Medeni Kanun m.182/2)

 

Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan nafaka taleplerine ilişkin dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Çekişmeli boşanma kararının kesinleşmesinden sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Mal Paylaşımı

Anlaşmalı boşanma davasında eşler malları diledikleri gibi paylaşabilirler. Ancak, çekişmeli boşanma hâlinde, eşlerin bağlı olduğu rejime ilişkin hükümlere göre mallar tasfiye edilir. Eşler herhangi bir rejim tercih etmemişse, mallar, Medeni Kanun’un kanuni mal rejimi olarak ihdas ettiği edinilmiş mallara katılma rejimi çerçevesinde tasfiye edilir.

Ayrılık hâlinde, ayrılığın süresine ve eşlerin durumlarına göre aralarında sözleşmeyle kabul edilmiş olan mal rejiminin kaldırılmasına karar verebilir.

Çekişmeli Boşanmada Temyiz Süresi Ne Kadardır?

Mahkemenin vermiş olduğu çekişmeli boşanma gerekçeli karar itiraz süresi 14 gündür. Ancak sürenin başlangıç tarihini bilmek de önemlidir. Karara itiraz, mahkemenin gerekçeli kararının taraflara tebliğ edilmesinden itibaren başlayacaktır. Her iki tarafa gerekçeli karar tebliğ edilmesinden itibaren yasal temyiz yoluna başvurma süresi başlayacaktır.

 

Özetle, maddi ve manevi yönden yıpratıcı olan boşanma davaları tabiri caizse çok teknik işlemler olup mutlaka belli bir düzen ihtiva etmesi gerekmektedir. Çekişmeli boşanma davaları uzun ve meşakkatli davalar olduğundan mutlaka uzman bir avukat vasıtasıyla işlemlerinizi yürütmenizi tavsiye etmekteyiz. Aksi hallerde kişilerin ileride doğacak hak kayıpları yaşamanı ne yazık ki muhtemeldir.